Hoa Tay (Flower Hands): Nghệ sĩ miền Nam Hoa Kì của cộng đồng người Việt hải ngoại

Bảo tàng Nghệ thuật Miền Nam Ogden kỷ niệm 50 năm Ngày Sài Gòn thất thủ với Hoa Tay, một buổi triển lãm quy tụ những nghệ sĩ người Mỹ gốc Việt triển vọng và thành danh trong miền Nam nước Mỹ. Các nghệ sĩ này tạo nên tầm nhìn đặc biệt của riêng họ qua nhiều vật liệu và phong cách đa dạng, qua đó tường thuật những câu chuyện của cộng đồng người Việt hải ngoại, cá nhân lẫn phổ quát.

Vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, Quân đội Nhân dân và Mặt trận Dân tộc Giải phóng Việt Nam chiếm giữ thành phố Sài Gòn, đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Việt Nam và sự đầu hàng của Việt Nam Cộng Hòa. Mốc dấu này khởi xướng làn sóng di tản của người Việt, bao gồm nhiều đoàn trú ẩn để tránh việc đàn áp chính trị. Một triệu rưỡi người liều mạng vượt biên giới sang các nước láng giềng Lào và Thái Lan, với đa số người dấn thân vào những chuyến thuyền nguy hiểm để tìm nơi tị nạn. Một phần lớn cộng đồng người Việt hải ngoại tìm nơi ẩn náu trên khắp Hoa Kỳ, ban đầu chuyển đến bất kỳ khu vực nào có người tài trợ. Nhiều người tái định cư và lập nghiệp trên khắp miền Nam nước Mỹ, bao gồm các vùng đất ở Texas, Louisiana, Mississippi, Florida, Georgia, Oklahoma, Virginia, North Carolina và District of Columbia. Gulf Coast – Bờ Vịnh được đặc biệt ưa chuộng do có khí hậu nhiệt đới cũng như là các ngành công nghiệp đánh bắt tôm cá quen thuộc với người Việt Nam.

Lễ kỷ niệm Sài Gòn thất thủ, hay Tháng Tư Đen, thường được coi là biểu tượng u ám cho sự mất mát của chiến tranh, quê hương và gia đình. Nhưng biến cố này cũng đồng thời đánh dấu sự xuất hiện của cộng đồng người Việt trong nền văn hóa Mỹ. Các thế hệ tiếp nối phải chăm những vết thương chưa lành của việc di tản trong lúc tìm cách hòa nhập vào văn hóa Mỹ, đồng thời phải đối mặt với nạn phân biệt chủng tộc nhắm vào người châu Á. Sự kiên cường và quyết tâm cao độ của người Việt ở Hoa Kỳ đã có tầm ảnh hưởng đáng kể đến văn hóa của miền Nam nước Mỹ thông qua những đóng góp cho nghệ thuật ẩm thực, ngành làm đẹp, văn học, mỹ thuật và âm nhạc. Nửa thế kỷ sau, ảnh hưởng xúc tác của cộng đồng người Việt là mảnh ghép không thể thiếu trong việc hình thành danh tính mới của miền Nam nước Mỹ.

Ở Việt Nam, trẻ em hay được khen nếu có nhiều vòng xoắn trên đầu ngón tay. Không khác những vòng sinh trưởng trong thân cây để đánh dấu mỗi tuổi qua, trẻ Việt Nam càng có nhiều vòng tròn trên đầu ngón tay thì càng được cho là có năng khiếu nghệ thuật. Hoa tay, dịch một cách long  là “flower hands”, được coi là dấu ấn của sự khéo léo cũng như tinh thần can đảm và tài năng trong nghệ thuật. Ngay cả trong số những người có hoa tay cũng không có ai có mẫu vân tay giống nhau. Các nghệ sĩ trong buổi triển lãm này cũng không ngoại lệ— mỗi người đều mang đến một tầm nhìn riêng và kỹ thuật tinh vi đến quá trình sáng tạo của họ.

Nhìn chung, các tác phẩm trong buổi triển lãm này đối mặt với những quan niệm phức tạp về cuộc di tản từ quê hương và sự hình thành bản sắc văn hóa độc đáo. Sử dụng nhiều phương tiện và phong cách khác nhau, nhóm nghệ sĩ này phản chiếu nhiều mặt phức tạp của những trải nghiệm người Mỹ gốc Việt trong bối cảnh  không kém phức tạp của miền Nam nước Mỹ. Thông qua quá trình suy xét nội tâm, từng nghệ sĩ đối mặt với quá khứ để đón nhận tương lai – chúng ta cần những niềm đau để có thể tái sinh, như con thằn lằn tự cắn bỏ đuôi. Với các tác phẩm trong đây, nhóm nghệ sĩ này mong muốn người xem hiểu thêm về một di sản tinh thần họ đã thừa hưởng từ thế hệ trước, bao gồm những kỷ niệm vừa bạo lực vừa kiên cường. Thông qua các thao tác vật chất và kỹ thuật tinh xảo, họ truyền đạt những cảm xúc hiển thị và vô hình, cân bằng con đường phía trước thông qua những ký ức đôi khi chân thật, đôi khi phụ bạc. Nhưng trên hết, đây vẫn là con đường hướng về phía trước.

Với buổi triển lãm này, Hoa Tay (Flower  Hands) tưởng nhớ khoảnh khắc trọng đại của 50 năm người Việt ở Hoa Kỳ.

ủng hộ Hoa Tay (Flower Hands)